Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi, psikoterapi ruhsal rahatsızlık veya sorunları sözel etkileşim yoluyla (görüşmelerle) çözme tekniğine verilen genel kavramdır.

Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir?

Bu Makaledeki Başlıklar

Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir?

Bilişsel Davranışçı Terapi bir psikoterapi türüdür. İnsan davranışlarını, duygulanımlarını ve düşüncelerini inceleyen psikolojik modellerden yararlanılarak geliştirilmiştir. Bilimsel bir zemin üzerine kurulu olup birçok psikiyatrik bozukluk ve geniş bir sorun alanında etkili olduğu kanıtlanmış bir tedavi ve terapi yaklaşımıdır. Bilişsel Davranışçı Terapi sürecinde belirtiler ve sorunlar terapideki hedefler olarak belirlenir ve terapi sonunda yaşam kalitesinin iyileştirilmesi amaçlanır. Bilişsel davranışçı terapi yaklaşımında terapi süresi kısa ve amaca yöneliktir.

Bilişsel davranışçı terapi sıkıntı yaratan belirtileri hedef alan, düşünce biçimlerini yeniden gözden geçirmeyi ve sorun çözmede yardımcı olacak yeni stratejiler öğretmeyi amaçlayan bir psikoterapi türüdür.

Bilişsel Davranışçı Terapide Ne Yapılır?

BDT’de çeşitli sorunları belirlemek ve anlamak için, iyileşmeyi hedef alan bir işbirliği içinde düşünce, duygu ve davranışlar arasındaki ilişkiler konusunda çalışılır. Genellikle “şimdi ve burada” üzerine, yani o anda güncel olarak kişide sıkıntı yaratan sorunlar üzerine odaklanılır. Terapist ve danışanın birlikte çalışarak saptadığı hedeflere ulaşmak ve “değişim” yaratabilmek için seanslar sırasında öğrenilenler seanslar arasında uygulamaya geçirilir. Seans içinde terapistten öğrenilen bilginin beceriye dönüştürülebilmesi için uygulamada “ev ödevleri” ya da egzersizlerden faydalanabilir. Bilişsel davranışçı terapinin kullandığı sözel ve davranışsal yöntemler bilimsel ilkelere ve öğrenme kuramlarına dayalıdır. Ortaya konulan bu tedavi yönteminin etkinliği bilimsel olarak sınanmış ve yüzlerce klinik araştırmayla birçok ruhsal rahatsızlıkta etkili olduğu gösterilmiştir. Genellikle bir kaç seanstan sonra ortaya konulan amaçlara ne kadar sürede ulaşılabileceği konusunda terapistin bir fikri oluşabilir. Bazı danışanlar için 8-10 görüşme gibi çok kısa bir süre yeterli olabilir. Danışanla başlangıçta, çok ağır bir kriz durumu söz konusu değilse haftada bir kez görüşülür.

Bilişsel Davranışçı Terapi Nasıl Uygulanır ?

Kişi kendini daha iyi hissetmeye başlayınca (remisyon durumu) seansların aralığı açılmaya başlar önce 15 günde bir, daha sonra üç haftada bire doğru görüşmeler kademeli olarak seyrekleştirilir. Bu henüz terapide iken öğrenilen becerilerin gündelik hayat içinde uygulanarak denenmesi şansını verir. Terapi sona erdikten 3, 6 ve 12 ay sonra birer güçlendirme seansı yapılabilir.

Bilişsel ve davranışçı terapi ile birlikte ilaç tedavisinin birlikte yürümesi mümkündür. Her iki tedavi türünün de etkili olduğu durumlarda tercih danışmaya gelen kişiye bağlıdır. Bazı durumlar genellikle iki tedavinin birlikte kullanımına daha iyi cevap verir. Bilişsel davranışçı terapinin çocuk ve ergenlerde kullanımı da oldukça iyi sonuçlar vermiştir. Genellikle anksiyete bozuklukları, depresyon, enürezis noktürna, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, travma ve travma sonrası stres bozukluğuyla ilişkili semptomların tedavisinde kullanılır.

BDT terapisti, danışanın sorunu hakkında ortak bir fikir edinerek sorunu birlikte anlamaya, mevcut sorunun danışanın düşünce, duygu ve davranışlarını ve gün içindeki işlevlerini nasıl etkilediğini belirlemeye çalışırlar. Bu terapi türünün etkililiğini gösteren bilimsel veriler mevcuttur. Bu veriler bilişsel davranışçı terapinin aşağıda sayılan sık görülen psikiyatrik bozuklukların tedavisinde etkili olduğunu göstermiş ve bilişsel davranışçı terapi bu bozuklukların tedavisini konu alan pek çok kılavuzda etkili bir tedavi yöntemi olarak yer almıştır:

Ülkemizde, BDT’nin getirilmesi ve geliştirilmesi açısından Prof. Dr. Mehmet Zihni Sungur’un taktire şayan ve minnet duyulması gerektiren emeği söz konusudur. Kendisinin kurduğu Kognitif ve Davranışçı Terapileri Derneği (KDTD) ülkemizde bu değerli ve etkili terapi yönteminin kök salmasına vesile olmuştur. Ayrıca, M.Z. Sungur halen de aktif şekilde dünya BDT (WCCBT) ve avrupa BDT (EABCT) derneklerinde aktif ve belirleyici roller oynaması açısından ülkenin gurur kaynağıdır.