Psikoz
Bu Makaledeki Başlıklar
Psikoz gerçeği değerlendirme (Reality Testing) yetisinin bozulmasıdır.
Psikozda, düşünme, hissetme, kendi vücudunu algılama ve diğer insanlarla temas değişime uğrayabilir. Psikoz hastaları sık sık gerçeklikle kendi öznel/sübjektif algısını ayırt etmekte zorlanır. Bu durum, başkalarının duymadığı sesler duymalarına, takip veya tehdit ediliyormuş hissine kapılmalarına (kendilerine yakın olan insanlar tarafından bile), başkalarına kapalı olan bir dünyadan haberler aldıklarını düşünmelerine veya bedensel olarak değiştikleri hissine kapılmalarına yol açabilir.
Bir psikozun ana belirtileri kabaca üç kategoriye ayrılır:
-
- Pozitif belirtiler: Halüsinasyon/Varsanı, Hezeyan/Sanrı
-
- Negatif belirtiler : Motivasyon eksikliği (avülasyon), sosyal geri çekilme, keyifsizlik
-
- Bilişsel belirtiler: Düşünce bozuklukları, konuşma ve düşünce fakirliği
Ayrıca psikoza eşlik eden şu semptomlar ortaya çıkabilir:
-
- Agresiflik (saldırganlık), kızgınlık, düşmanlık, içsel huzursuzluk, gerginlik, psikomotor huzursuzluk.Bu semptomlar izlenme düşüncelerinde, çevrenin tehdit oluşturduğu sanılarında, dışarıdan kontrol ve etkilenme duygularında ortaya çıkarlar. Ayrıca bu davranışlar hakaret ve tehdit eden seslere karşı tepki olarak da ortaya çıkabilirler.
-
- Kendini ve başkalarını tehlikeye sokan davranışlar. Psikotik bozukluğu olan hastaların kendilerini tehlikeye sokan davranışları örneğin kavga çıkarma veya kendi kendilerini yaralama, örneğin kollarını kesme eğilimleri şeklinde ortaya çıkabilir.
İlk Belirtileri
Huyun değişmesi, duyguların değişmesi, verimliliğin değişmesi, sosyal açıdan değişme, ilgi alanlarının değişmesi, algılama ve hissedişin değişmesi
Görünümleri
Uyuşturucuya bağlı psikoz, organik psikoz, kısa psikotik bozukluk, paranoid bozukluk, şizofreni, şizofreniform bozukluğu, bipolar bozukluğu
Tedavi
İlaçla terapi (psikofarmakoterapi) her şeyden önce antipsikotiklerle uygulanır. Ancak tedavi, ön plana çıkan zorluklara göre başka ilaçlarla da desteklenir. İlaç terapisinin, psikolojik, sosyal ve/veya diğer terapilerle kombine halde uygulanması gerekir. Psikozlarda çok sayıda terapi yöntemi başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Bilişsel davranış terapisi (BDT), grup psikoterapileri, psikanalitik psikodinamik terapiler, psikoeğitim, derinlik psikolojisi temelli psikoterapi, bağımlılık terapisi, aile terapisi, ergoterapi, sanat terapisi, dans ve hareket terapisi, sosyal beceri alıştırması, meta bilişsel alıştırma kullanılmaktadır. Ayrıca psikozu olanlarda şizofreni dernekleri ülkemizde epey gelişmiş ve aktif olarak bir çok sosyal ve terapi desteği sağlamaktadırlar.
