İlişki Sorunları

İlişki sorunları durumsal olabileceği gibi yıllardır süregelen kronik bir tabloyu da yansıtıyor olabilir. Her ilişkinin dinamiği farklıdır ve her ilişki sorunu ardında az veya çok geçmiş yaraların izlerini taşır. Geçmişinde neye, neden yaralandığını bilmek ve bu yarayla nasıl başa çıkmaya çalıştığını fark edebilmek ilişki sorunlarının aşılabilmesindeki ilk adımdır. Bir ilişki içinde güvende hissetmiyorsak, sınırlarımıza saygı duyulmayan, anlaşılmadığımız, yargılandığımız ilişkiler içindeysek mutlu kalabilmek zorlaşır. Örneğin sürekli terk edilmek ya da terk edilme beklentisi içinde olmak, değersizleştirilmek, fiziksel, duygusal, cinsel olarak istismar edilmek, aldatılma endişesiyle diken üstünde yaşamak, katı bir şekilde kontrol edilmek, kronik yalnızlık hissetmek gibi durumlar beraberinde birçok karşılanmamış ihtiyaç ve olumsuz duyguya yol açabilir. Flört Şiddeti kavramı 21. yüz yılın öne çıkan bu tip ilişki durumlarının yol açtığı psikolojik durumlara işaret etmektedir. Bazen evlilik içinde bazen de boşanma aşamasında ortaya çıkan ilişki sorunları ise evlilik terapileri, çift terapileri, boşanma aşamasında danışmanlık gibi yöntemlerle kapsamlı bir biçimde değerlendirilip ele alınabilir. Ayrıca ilişki sorunları sadece heteroseksüel çiftlerle ilgili bir durum değil homoseksüel birlikteliklerdeki sorunları da kapsayan bir görünümdedir. LGBT+ bireylerin maruz kaldıkları toplumsal baskılarla birlikte ilişkilerdeki zorlukların boyutları artabilir. İlişki sorunları yalnızca çiftler arasında söz konusu değildir. Ebeveyn çocuk, kadına yönelik şiddet, akran ilişkileri, mesleki ve sosyal hayattaki ilişkiler gibi geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Dolayısıyla ciddi bir halk sağlığı konusudur ve sadece tedaviye dönük değil ayrıca önleyici müdahaleleri de gerektirmektedir.

İlişki Sorunları ile İlişkili Psikolojik Durumlar

• • Sağlıklı iletişim kuramamak, iletişimi engellemek

• • Güvensizlik, kendini açmama, samimi olmama

• • Kendini rahat hissetmeme, kendi gibi olamama

• • Kontrol edildiği duygusu yaşama

• • Sürekli suçlama/suçlanma, eleştirme/eleştirilme, yargılama/yargılanma

• • İlgisizlik, ihmal

• • Kendini haklı çıkartma çabası

• • Çatışmadan kaçınma

• • Manevi taciz

• • Terk edilme, aldatılmaya yönelik kaygılar

• • Hayır demekte zorlanmak, hayır dediğinde suçlu hissetmek

• • Derin duygusal ilişkiler kurmakta zorlanma

• • İlişkileri sürdürmekte güçlük

• • Boyun eğici davranmak

• • Reddedilme, dışlanma düşünceleri

• • Soğuk, duygusal sıcaklığı olmayan ilişkilerde yalnızlık hissetmek

• • Yıkıcı bir ilişkiyi sonlandıramama, ilişkide bağımlı olmak

• • Kusur bulucu, aşağılayan, katı eleştirel partnerler, arkadaşlıklar

• • İlişkide kendini feda etmek ve sürekli diğerinin ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmak

• • Fiziksel, psikolojik sınırlara saygı duyulmaması

• • Hak gören, empati kuramayan, sürekli almak isteyen partner seçimleri

• • Aşırı müdahalecilik, kontrolcülük

Tedavi

İlişki sorunlarının tedavisinde ağırlıklı olarak psikoterapi yöntemleri söz konusudur. Özellikle psikodinamik psikoterapiler, bilişsel davranışçı terapiler ve psikanaliz (İPD ve PSİKE dernekleri) ön plana çıkmaktadır. Ayrıca çiftlerden birinde veya her ikisinde eşlik eden psikiyatrik bozukluklar (depresyon, anksiyete bozuklukları, psikoz vs.) söz konu olduğunda psikiyatrik ilaç kullanımları psikoterapi sürecine yardımcı olabilmektedir.